Onze experts in de bres voor ziekenhuispersoneel
Artsen en verpleegkundigen van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch en het St. Anna Ziekenhuis in Geldrop die kampen met druk door de coronacrisis krijgen, op initiatief van BrabantSport, hulp van de sportpsychologen die normaal werken met topsporters van het Centrum voor Topsport en Onderwijs (CTO Zuid). Joyce Jansen begeleidt namens Brabantsport en NOC*NSF deze topsporters en gaat nu aan de slag met de zorgmedewerkers.
BrabantSport en CTO Zuid ontwikkelen een pakket voor Brabantse ziekenhuizen met speciale inspiratievideo’s en content om het zorgpersoneel fysiek en mentaal te ondersteunen. Dit wordt aangevuld met speciale videoboodschappen van Brabantse topsporters.
Michel Reinders; 'een prachtig initiatief waarmee we vanuit de sport echt iets kunnen betekenen voor de mensen die nu kei hard nodig zijn.'
Joyce Janssen, sportpsycholoog, is één van de experts die het ziekenhuispersoneel gaat begeleiden. Omroep Brabant stelde haar een aantal vragen waarin ze duidelijk uitlegt waar de overeenkomsten liggen met de topsport.
Wat zijn de overeenkomsten tussen topsporters en zorgmedewerkers?
Net als in de topsport werken zorgmedewerkers onder grote druk en in deze tijd zijn dat uitdagende omstandigheden. Het focussen op de taak en in het ‘hier en nu’ blijven zijn noodzakelijk om fouten maken zoveel mogelijk te voorkomen.
Waar we bij topsporters op hameren is rust en herstel, dat is heel belangrijk voor je energieniveau. Dat is waar we op gaan inzetten. Zorgmedewerkers worden opgeroepen, ze maken extra uren. Thuis hebben ze vaak kinderen. Rust en herstel zijn enorm belangrijk om de volgende dag nieuwe prestaties te kunnen leveren.
Dan komt ook de vergelijking met topsporters. Vaak zitten zij in een toernooi en worden ze steeds vermoeider. De focus is dan moeilijk. In de sport is dat vaak het verschil tussen goud en zilver. In de zorg kan dat het verschil zijn tussen leven en dood.
Welke handvatten kun je artsen en verpleegkundigen geven?
We gaan voor de ziekenhuismedewerkers dezelfde technieken gebruiken als voor topsporters. De belangrijkste vraag is: hoe kun je je focus houden onder deze stressvolle omstandigheden? Dan moet je denken aan technieken om met spanning in lijf en hoofd om te gaan. Dat kan door middel van ademhalings- en mindfulnesstechnieken.
Het mentale stuk is belangrijk. Wat zeg je tegen jezelf en in hoeverre ben je bewust van je eigen gevoelens. Je eigen gedachten en gevoelens kunnen de grootste afleider zijn. Veel mensen vragen zich af wat er nog allemaal op ze af gaat komen. Ze zijn met hun gedachten bij de toekomst. Dan is er te weinig aandacht voor wat er nu gebeurt en dat is juist belangrijk.
Een zorgprofessional moet aan het ziekenhuisbed met collega’s kunnen handelen. Blijven communiceren, afspraken nakomen en snel kunnen beslissen is de uitdaging waar zij met elkaar voor staan. Onder druk wordt dat alles lastiger.
Dit is wat we met topsporters doen in toernooien, bijvoorbeeld richting de Olympische Spelen. Er is wel een verschil want voor de zorgmedewerkers komt deze situatie onverwacht en dit gaat nog weken duren. Dit wordt een marathon en geen sprint. Daarnaast heeft een topsporter ervoor gekozen en deze mensen zijn erdoor overvallen.
Topsporters zijn erg gericht op winnen, hoe vertaal je dat naar het ziekenhuis?
Het winnen bij sporters is het resultaat van waar ze naartoe werken. Dat is bij zorgmedewerkers ook, in feite levens redden.
Hoe verloopt het contact, praktisch gezien?
Je moet denken aan korte video’s, korte artikelen of aan podcasts. Die worden via het intranet van het ziekenhuis verspreid. We denken ook aan motiverende video's van topsporters. Eventueel kan er later een soort digitale klas komen.
Hoe is dit voor jou?
Ik vind het een hele bijzondere ontwikkeling. Het is ook fijn om zorgmedewerkers te mogen helpen met mijn ervaring. Er is wel iets raars aan de hand in deze coronacrisis. In de zorg spelen nu vragen die normaal in de topsport leven. Sporters op hun beurt zijn onzeker geworden over de toekomst. Toernooien vallen weg. De Olympische Spelen, waar zo naartoe wordt gewerkt, zijn in het geding. Het is een interessant contrast.
Nog tips voor mensen thuis?
Het is belangrijk om niet weg te lopen voor je gevoelens en ze te uiten. Je hoort mensen angstig zijn. Waar gaat dit naartoe is een veel gehoorde vraag. Hoe voel ik me zo snel mogelijk weer goed? Daar ligt oplossing niet. Het is oké om bang te zijn en het is oké om je even slecht te voelen. Ook die nare gevoelens horen erbij: ze komen op, en gaan gelukkig ook weer weg.
Mijn advies is om in contact met elkaar te blijven, zorg dat je niet geïsoleerd raakt. Wel verantwoord natuurlijk. Doe het digitaal!
Het is ook een mooie periode om te reflecteren. Kijk mentaal naar binnen. Ben ik bezig met wat ik wil doen? Laat je gevoel toe en gun jezelf de tijd om te wennen aan alle nieuwe omstandigheden.