Top Performance Center helpt PSV groeien

Voetbal is allang niet meer zoals ooit geformuleerd door topspeler Gary Lineker. Hij vatte het samen met de opmerking “Voetbal is een sport waar twee teams van elf mannen achter een bal aanlopen en aan het eind winnen de Duitsers”. Wie het hedendaagse voetbal volgt, ziet sowieso al dat het niet alleen meer om mannen draait. Maar wat veel mensen niet zien, is de enorme impuls die de wetenschap geeft aan deze sport. Innovatie is aan de orde van de dag. Zeker binnen het Top Performance Center van PSV. We spreken met twee leden van de Performance Staff en luisteren een uur met open mond naar de verhalen van Jurrit Sanders en Jesse Dercksen.

Passie voor (voetbal)sport en wetenschap
Op de PSV Campus op de Herdgang stellen ze zich voor. Jurrit (29) is Lead Academy Sport Scientist en sinds deze zomer ook werkzaam als Coördinator Academy Performance Staff. “Ik ben een geboren en getogen Eindhovenaar. Het was altijd mijn droom om bij PSV te mogen werken en het liefst in een vergelijkbare rol als Luc van Agt die toentertijd had. Daarvoor heb ik alle stappen gezet om dit te bereiken (lacht). Zo heb ik zelfs stage gelopen bij Ajax tijdens mijn studie bewegingswetenschappen. Nu ben ik na ruim zeven jaar op de plaats die ik nastreefde. Mijn eigen voetballoopbaan werd door twee kruisbandblessures bruut afgekapt.” Jesse (26) studeerde psychologie in Leiden, deed zijn master sportpsychologie aan de Universiteit van Amsterdam en ging daarna net als Jurrit naar de VU om bewegingswetenschappen te doen. “Nee, ik kom niet uit Eindhoven. Mijn wieg stond in Utrecht, maar ik voel me hier helemaal thuis. Net als Jurrit wilde ik altijd al iets in de sport doen. Met mijn achtergrond is dat sportpsychologie geworden. Het thema cognitie is mijn werkgebied.” Beide mannen, gestoken in PSV-sportkleding met hun initialen er op, vertellen dit in het restaurant van de PSV Campus. “Het oorspronkelijke campusgebouw is volledig gerenoveerd en fors uitgebreid. Daardoor hebben ook wij meer ruimte en faciliteiten om ons werk te doen.”

Vijf FOCUS gebieden
De werkzaamheden van Jurrit, Jesse en hun collega’s spelen zich binnen dit grote gebouw en de omliggende velden af binnen vijf gebieden. Jurrit somt ze op. “Het gaat om voetbalcognitie, data science, kunstgras, 3D spierechografie en voeding. Ons center is een samenwerkingsverband met PSV, het Anna Ziekenhuis en Philips. Hier worden alle vijf onderzoeksprojecten uitgevoerd. Samen met kennisinstellingen en bedrijven wordt hier de sport versterkt. Dat is goed voor PSV. Jesse licht het onderwerp cognitie toe. Hij begint met het wegnemen van een aanname. “Mensen denken vaak dat voetballers niet erg intelligent zijn. Op het veld is er echter zeker sprake van specifieke intelligentie. Ga maar na, je moet 21 andere sporters in de gaten houden. En dan is er ook nog een snel bewegend object, de bal. Daardoor moet je heel veel info snel kunnen verwerken. Waar voorheen vooral het fysieke aspect de boventoon voerde, wordt er nu ook veel aandacht besteed aan het zo goed en accuraat maken van keuzes. We zijn nu vijf jaar bezig op basis van onze eigen PSV-visie. De kern van onze visie is dat spelers continu informatie moeten waarnemen, verwerken en op basis daarvan actie ondernemen. Met de cognitieve test meten we de middelste stap: hoe goed spelers informatie kunnen verwerken. Binnen onze cognitieve trainingsvisie trainen we zowel het waarnemen, het zo snel en accuraat mogelijk verwerken van informatie als het uitvoeren. Hoe kan je spelers zo snel mogelijk info laten verwerken met zo min mogelijk fouten. We meten dit afhankelijk van leeftijd een of twee keer per jaar aan de hand van testen. Dat zijn testen waarbij we kijken naar kwaliteiten zoals ‘waarnemen’ (zien, horen, voelen), snelheid van informatieverwerking en of deze info uitgevoerd kan worden naar goede motorische voetbalvaardigheden. Dit alles duurt zo’n 45 minuten en levert enorm veel waardevolle info op voor de trainers. De test, ontwikkeld door BrainFirst uit Amsterdam, geeft primair een inzicht in de cognitieve vaardigheden van de speler. Dat inzicht kan daarna gebruikt worden als input om de beste positie van een speler te bepalen. Echter omvat dit veel meer dan alleen het cognitieve stuk. De uitkomst van de test is altijd ondersteunend aan de inschatting van de trainer en nooit beoordelend. Bovendien maakt het de spelers zelf ook beter.”

Innovatie
De test zoals hierboven omschreven is onderdeel van de cognitieve visie. Dat is een focuspunt van het TPC. “We werken hier nauw samen met kennisinstellingen zoals Fontys, TU/e, maar ook met bijvoorbeeld het Kempenhaeghe College en Philips. Waardevol is natuurlijk ook de feedback die we krijgen van trainers en spelers.” Jesse geeft nog een praktisch voorbeeld van de methode die gebruikt wordt om data op te halen. Het bedrijf Aristotle, dat een doorstart heeft gemaakt met het vak Innovation Space vanuit de TU, heeft de software in samenwerking met ons ontwikkeld. Op een scherm is een pijl te zien die de speler met een console in de hand koppelt aan simpele voetbalhandelingen. We maken deze vormen dusdanig leuk dat de spelers er voor openstaan om dit uit te voeren. Het levert ons waardevolle data op.”

Uniek
De relatie met BrabantSport komt ook aan de orde. Jurrit: “BrabantSport brengt partijen bijeen. Af en toe komt BrabantSport ook met de vraag of bepaalde casussen niet iets voor ons zijn. Doordat BrabantSport ons netwerk deelt met anderen, komen mooie samenwerkingen tot stand. Wij durven te stellen dat wij uniek zijn binnen de voetbalwereld in Nederland. Hier ligt verderop een ‘artificial pitch’, dat is een soort kunstgras, met drie verschillende ondergronden. Er wordt gekeken welke van die drie het beste is. Wij zijn daarmee de eerste in de hele wereld die dit zo aanpakken. Ook onze 3D spierechografie is uniek. Deze innovaties zitten in de cultuur van de club verankerd. We wonen en werken niet voor niets in Brainport, de slimste regio van de wereld. Natuurlijk moet er wel een wisselwerking ontstaan. Onze initiatieven moeten PSV beter maken. Dat moet dan wel tot gevolg hebben dat er ook letterlijk en figuurlijk gescoord gaat worden. Met deze innovaties levert het Top Performance Center een waardevolle bijdrage aan de prestaties van PSV en zet het Brabant op sportief én innovatief vlak verder op de kaart.”